آثار و بركات انفاق قسمت سوم
آثار اجتماعى انفاق و فوائدى كه از انفاق عائد كل جامعه مى شود بسيار وسيع است و در يك نگاه كلى مى توان تمامى آن ها را در دو عنوان «عدالت اقتصادى» و «اصلاح اجتماع» خلاصه نمود:
الف- عدالت اقتصادى و برطرف شدن خلأهاى اقتصادى در جامعه
از اهداف عاليه تعاليم اسلام در نظام اقتصادى، اصل عدم تمركز ثروت و رفع اختلاف هاى فاحش و غير عادلانه در نظام اقتصادى مى باشد كه در قرآن هم مورد تأكيد قرار گرفته است، به طورى كه طبق آيه شريف: ...كَىْ لاَ يَكُونَ دُولَةَ بَيْنَ الاَْغْنِيَآءِ مِنكُم.(توزيع ثروت هاى عمومى به منظور جلوگيرى از تمركز ثروت و در نتيجه ايجاد توازن اقتصادى از اهداف مهم اقتصاد اسلامى مى باشد.)
يكى از آثار انفاق اين است كه مى تواند جريان پول را از طبقات ثروتمند به سوى طبقات كم درآمد سوق داد، و در جهت رفع «فقر» نقش فعال داشته باشد; اين در حالى است كه از سوى ديگر همواره بر كار و كوشش براى استقلال اقتصادى توصيه و تأكيد و از اظهار احتياج و فقر نهى شده است و استغناء و بى نيازى از مردم مورد تحسين اسلام مى باشد لذا با اين جامع نگرى دستورات اسلام در زمينه اقتصادى، هم كمبودها و خلأها جبران گشته و هم از سستى و تنبلى و بار خويش را گردن ديگران افكندن، جلوگيرى به عمل آمده است.
ب-اصلاح اجتماع
از آن جايى كه يكى از عوامل انحراف و سقوط اخلاقى در هر اجتماع «فقر» مى باشد و بسيارى از جرائم و بزهكارى ريشه در نياز شديد مالى دارد، لذا تعاليم اسلام درصدد است كه قبل از وقوع جرم، واقعه را علاج نمايد. تعاليم اسلام مى خواهد انسانى بسازد كه به هم نوع خود توجه داشته باشد و خود را در برابر برادران دينى در جامعه مسؤول بداند و در رفع حوائج و نيازمندى هاى آن ها تلاش نمايد تا علل انحراف هاى اخلاقى در ريشه خشكانده شود و جامعه از ورطه هلاكت و تباهى مصون و محفوظ بماند چرا كه جامعه انسانى به منزله تن واحدى است كه داراى اعضاى مختلفى مى باشد كه در غرض و مقصد زندگانى متحد مى باشند، وقتى يكى از اعضا نعمتى را از دست مى دهد مثلا فاقد صحت و سلامتى مى شود و در عمل خود كند مى گردد، تمام اعضاى بدن در عملكرد خود سست مى شوند; همينطور اگر يك فرد در جامعه دچار فقر و احتياج شد تبعات فقر او دامنگير همه جامعه شده و سبب هلاكت همه اجتماع مى شود، بنابر يك تفسير، آيه 195 بقره نيز ناظر به همين مسأله مى باشد: وَأَنفِقُواْ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُواْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِين. (در راه خدا انفاق كنيد و با ترك انفاق خود را به دست خود به هلاكت نيفكنيد و نيكى كنيد كه خداوند نيكوكاران را دوست دارد.) بنابراين در جامعه اى كه روح كمك و تعاون بر آن حاكم باشد، و طبق تعاليم اسلام، مردم فقرا را در اموال خود شريك دانسته و حقى براى آن ها قائل باشند. علاوه بر كاهش چشمگير انحرافاتى مثل سرقت، قتل، جنايت و... بسيارى ديگر از درگيرى هاى اجتماعى و مشكلات خانوادگى كه در مسائل مالى ريشه دارد، برطرف مى شود و با اجراى اين دستور اسلامى كه در قرآن نيز مورد تأكيد قرار گرفته، فرد نقش به سزايى در اصلاح جامعه و حركت جامعه به سوى سازندگى، رشد، پيدا مى كند و در نهايت آرامش و امنيتى كه در جامعه ايجاد مى شود شامل حال خود او نيز مى گردد.